Reklamcılığımızın İlkyüzyılı 1840 - 1940

Reklamcılığımızın İlkyüzyılı 1840 - 1940

Orhan Koloğlu; Giriş: Hulki Aktunç
Reklamcılık Vakfı Yayınları;

Araştırmamızı, mesleğin pek az incelenmiş ve hemen hiç bilinmeyen ilk yüzyılı (1840-1945) üzerinde yoğunlaştırdık ve o dönemde en büyük araç olarak kullanılan basına ağırlık verdik. Burada yüzeysel baktığımız duvar (afiş) ve daha sonra belirecek olan radyo-televizyon reklamcılıkları ile sektörün gerçek anlamda kurumlaştığı son elli yıl, üzerinde bazı çalışmalar bulunması kadar malzemenin çokluğu sebebiyle de ikinci bir kitabın konusu olarak düşünülmüştür.

19. yüzyılda bize modellik eden Batı dediğimiz zaman, salt Avrupa'yı anlıyoruz. Amerika daha uzun süre, ancak Avrupa kaynaklarının aracılığıyla tanıdığımız bir hayal diyarı olmaktan ibaretti. Avrupa deyince de kıtanın her tarafını değil, belli bazı ülkelerini anlamak gerekir. Rönesans'ın başladığı İtalya bu alanda en geri kalanlardandır.16. yüzyılın gümüş zengini İspanya da öyle. Orta Avrupa Alman prenslikleri, Fransa, Hollanda ve İngiltere, basın gibi ilancılığın da gerçek geliştiği yerler olmuştur. özellikle İngiltere dünya çapındaki ticareti, kapitalizmi ve sanayi devrimindeki öncülüğü ile diğerlerinden de öne geçmiştir. ABD, İngiliz örneğini izleyecek ve 19. yüzyılın ikinci yarısında bu alanda onu geçecektir.Tanzimat, Avrupa'yı özellikle Fransız örneğini benimsemiştir. Ancak Osmanlı'da ilancılık/reklamcılık'ı başlatan ve en azından 30-40 yıl boyunca etkisinde bırakanın bir İngiliz olması, bizi de, o dönemde Avrupa'da bu alanda en ileri düzeyi temsil eden İngiliz modelinin hangi aşamalardan geçerek doruğa eriştiğini incelemeye yöneltti. O aşamaları bizim de daha sonra yaşamış olmamız bu yöntemi zorunlu kılıyor.